SOAR là giải pháp điều phối và tự động hóa phản ứng an ninh, giúp SOC tích hợp công cụ, xử lý cảnh báo nhanh chóng và giảm thiểu thao tác thủ công để tối ưu hóa bảo mật.
Các trung tâm giám sát an ninh (SOC) tại các tổ chức lớn hiện nay phải xử lý hàng nghìn cảnh báo bảo mật mỗi ngày từ hàng chục công cụ khác nhau trong hệ sinh thái an ninh mạng. Tường lửa phát hiện các mẫu truy cập bất thường, hệ thống IDS/IPS cảnh báo về các hoạt động đáng ngờ, EDR gửi thông báo về các endpoint có dấu hiệu bị xâm nhập. Tất cả cùng lúc đổ về SOC, tạo nên một khối lượng công việc khổng lồ.
Thách thức quan trọng hơn nằm ở việc phần lớn quy trình điều tra và xử lý sự cố vẫn mang tính thủ công. Các chuyên gia an ninh phải di chuyển giữa nhiều giao diện công cụ, thu thập dữ liệu, thực hiện phân tích tương quan và đưa ra quyết định can thiệp. Điều này không chỉ kéo dài thời gian phản ứng mà còn tạo khoảng trống để threat actors có thời gian thực hiện lateral movement và leo thang đặc quyền trong hệ thống.
Để giải quyết bài toán này, công nghệ SOAR (Security Orchestration, Automation, and Response) đã ra đời như một giải pháp phần mềm cho phép các đội ngũ an ninh tích hợp và phối hợp các công cụ bảo mật riêng lẻ, tự động hóa các tác vụ lặp lại và hợp lý hóa quy trình phản ứng sự cố.
SOAR là nền tảng phần mềm cho phép các đội ngũ an ninh tích hợp và điều phối các công cụ bảo mật độc lập, tự động hóa các tác vụ có tính lặp lại và tối ưu hóa quy trình phản ứng với sự cố và mối đe dọa.
Theo Gartner, đơn vị đầu tiên đưa ra thuật ngữ "SOAR" vào năm 2015, nền tảng này kết hợp các chức năng của nền tảng phản ứng sự cố an ninh, nền tảng điều phối và tự động hóa an ninh, và nền tảng tình báo mối đe dọa trong một giải pháp duy nhất. Để hiểu rõ cơ chế hoạt động của SOAR, cần phân tích ba khả năng cốt lõi: Điều phối an ninh (security orchestration), tự động hóa an ninh (security automation), và phản ứng sự cố (incident response)
Điều phối an ninh đề cập đến khả năng kết nối và phối hợp các thành phần phần cứng và phần mềm trong kiến trúc bảo mật của tổ chức.
SOC thường triển khai nhiều giải pháp song song để giám sát và phản ứng: tường lửa, nguồn cấp thông tin về mối đe dọa, bảo vệ điểm cuối, hệ thống quản lý sự kiện và thông tin an ninh, môi trường cách ly, và nhiều công cụ chuyên biệt khác. Ngay cả một quy trình bảo mật cơ bản cũng có thể yêu cầu phối hợp nhiều hệ thống. Ví dụ, khi phân tích một email lừa đảo, chuyên gia cần cổng email bảo mật để phát hiện, nền tảng thông tin về mối đe dọa để tra cứu các chỉ báo xâm nhập, và phần mềm diệt virus để kiểm tra mã độc.
Thách thức là các công cụ này thường đến từ các nhà cung cấp khác nhau, không có khả năng tích hợp sẵn, buộc các chuyên gia phải chuyển đổi liên tục giữa các bảng điều khiển riêng biệt.
SOAR giải quyết bài toán này bằng cách tạo ra lớp điều phối thống nhất. Nền tảng SOAR sử dụng giao diện lập trình ứng dụng (API), trình kết nối được xây dựng sẵn và tích hợp tùy chỉnh để kết nối các công cụ bảo mật (và một số công cụ không phải bảo mật). Sau khi tích hợp, SOC có thể điều phối hoạt động thông qua sổ tay hướng dẫn (playbook) - các quy trình tự động hóa được định nghĩa trước.
SOAR có khả năng tự động hóa các tác vụ cấp thấp, tốn thời gian và lặp đi lặp lại như quản lý yêu cầu hỗ trợ (ticket management), làm giàu dữ liệu sự kiện (event enrichment), và ưu tiên cảnh báo (alert prioritization). Quan trọng hơn, SOAR có thể kích hoạt các hành động tự động của các công cụ bảo mật đã tích hợp, cho phép điều phối các quy trình bảo mật phức tạp trải dài nhiều hệ thống.
Tình huống điển hình: Xử lý tự động một điểm cuối bị xâm nhập. Giải pháp phát hiện và phản ứng điểm cuối phát hiện hoạt động đáng ngờ trên một máy tính xách tay và gửi cảnh báo đến SOAR. Nền tảng SOAR ngay lập tức thực thi sổ tay hướng dẫn được định nghĩa trước (playbook): tạo ticket sự cố, bổ sung ngữ canh cho canh báo với dữ liệu từ nguồn thông tin về mối đe dọa và các công cụ bảo mật khác, thực hiện các hành động phản ứng tự động như kích hoạt công cụ phát hiện và phản ứng mạng để cách ly điểm cuối hoặc chạy phần mềm diệt virus để cô lập và vô hiệu hóa mã độc. Cuối cùng, SOAR chuyển ticket đến chuyên gia an ninh để xác định xem sự cố đã được giải quyết hay cần can thiệp thủ công.
Một số nền tảng SOAR tích hợp trí tuệ nhân tạo và học máy (*đây là tính năng nâng cao, không phải mặc định của mọi SOAR) để phân tích các mẫu từ công cụ bảo mật và đề xuất chiến lược phản ứng tối ưu cho các tình huống tương tự trong tương lai.
Khả năng điều phối và tự động hóa của SOAR biến nó thành bảng điều khiển trung tâm cho phản ứng sự cố an ninh. Theo Báo cáo Cost of a Data Breach của IBM, các tổ chức có cả đội phản ứng sự cố và thực hành kiểm tra kế hoạch phản ứng xác định vi phạm nhanh hơn 54 ngày so với những tổ chức không có.
Các chuyên gia an ninh có thể tận dụng SOAR để điều tra và giải quyết sự cố mà không cần chuyển đổi giữa nhiều công cụ. Tương tự các nền tảng thông tin về mối đe dọa, SOAR tổng hợp các chỉ số và cảnh báo từ nguồn cấp dữ liệu bên ngoài và các công cụ bảo mật đã tích hợp vào bảng điều khiển thống nhất. Các chuyên gia có thể tương quan dữ liệu từ các nguồn khác nhau, lọc các cảnh báo giả, ưu tiên cảnh báo theo mức độ nghiêm trọng, và xác định chính xác các mối đe dọa đang hoạt động.
SOC cũng có thể sử dụng SOAR cho phân tích sau sự cố và các quy trình bảo mật chủ động. Bảng điều khiển SOAR cung cấp cái nhìn sâu sắc về các vectơ tấn công, chiến thuật kỹ thuật và thủ tục của kẻ tấn công, và hiệu quả của các biện pháp phòng thủ, giúp các đội ngũ hiểu cơ chế vi phạm và triển khai các biện pháp kiểm soát phòng ngừa cho tương lai.
Dữ liệu từ SOAR cũng hỗ trợ các sáng kiến săn tìm mối đe dọa bằng cách làm nổi bật các mối đe dọa đang diễn ra chưa được phát hiện.
Khi SOC phải xử lý hàng nghìn cảnh báo mỗi ngày từ nhiều công cụ bảo mật, các chuyên gia dễ rơi vào tình trạng mệt mỏi với cảnh báo - trạng thái quá tải với lượng thông tin khổng lồ. Hậu quả là tăng nguy cơ bỏ sót các cảnh báo quan trọng trong "tiếng ồn" và chi phí đáng kể trong quy trình phân loại cảnh báo.
Chuyển đổi ngữ cảnh liên tục giữa các công cụ không tích hợp tạo ra các quy trình làm việc phân mảnh. Mỗi công cụ có giao diện độc quyền và logic vận hành riêng, yêu cầu các chuyên gia duy trì thành thạo với nhiều hệ thống và thực hiện các thao tác thủ công trên từng nền tảng.
Quy trình thủ công dẫn đến Thời gian Trung bình để Phát hiện (MTTD) và Thời gian Trung bình để Phản ứng (MTTR) cao. Khi phát hiện một mối đe dọa, chuyên gia phải:
Mỗi bước này tiêu tốn thời gian quý báu. Mỗi phút chậm trễ là cơ hội để kẻ tấn công thực hiện các cơ chế duy trì, rò rỉ dữ liệu nhạy cảm, hoặc triển khai mã độc tống tiền. Thời gian lưu lại - khoảng thời gian từ khi xâm nhập xảy ra đến khi được phát hiện - có tương quan trực tiếp với mức độ thiệt hại nghiêm trọng.
Bằng cách tích hợp các công cụ bảo mật và tự động hóa các tác vụ, các nền tảng SOAR giúp tinh gọn các quy trình an ninh thường nhật như quản lý vụ việc (case management), quản lý lỗ hổng bảo mật và phản ứng sự cố. Việc tối ưu hóa này mang lại những lợi ích cụ thể sau:
Trong hệ sinh thái bảo mật hiện đại, SOAR là một thành phần trong kiến trúc phòng thủ rộng lớn hơn. Hiểu rõ sự khác biệt giữa SOAR, SIEM và XDR cho phép lựa chọn công nghệ hiệu quả và chiến lược tích hợp.
SIEM (Quản lý Thông tin và Sự kiện Bảo mật) tập trung vào tổng hợp, lưu trữ và phân tích nhật ký từ các nguồn khác nhau trên toàn bộ hạ tầng. SIEM cho phép phát hiện mối đe dọa thông qua tương quan sự kiện và phân tích hành vi.
SOAR bổ sung cho SIEM bằng cách thêm khả năng điều phối và phản ứng tự động. Nếu SIEM cung cấp khả năng hiển thị và phát hiện, SOAR cung cấp hành động tự động phối hợp để giải quyết các mối đe dọa đã xác định.
So sánh chức năng:
Nhiều tổ chức triển khai cả SIEM và SOAR trong kiến trúc tích hợp: SIEM cung cấp khả năng hiển thị và phát hiện mối đe dọa, trong khi SOAR bổ sung khả năng điều phối và tự động hóa phản ứng. Sự tích hợp này tạo ra hiệu ứng cộng hưởng giữa khả năng phát hiện và phản ứng.
XDR (Phát hiện và Phản ứng Mở rộng) tích hợp dữ liệu từ nhiều lớp bảo mật (điểm cuối, mạng, đám mây, email, v.v.) để cung cấp khả năng hiển thị và phát hiện mối đe dọa toàn diện trên toàn bộ hạ tầng.
Sự khác biệt chính:
XDR và SOAR có giá trị bổ sung cho nhau: XDR cung cấp khả năng phát hiện mối đe dọa tiên tiến, trong khi SOAR tự động hóa quy trình phản ứng và điều phối hệ sinh thái công cụ bảo mật rộng lớn hơn.
NetGuardX là dịch vụ giám sát an toàn an ninh mạng toàn diện 24/7 do NetNam vận hành, tích hợp các công nghệ hiện đại như SIEM, SOAR, XDR, TIP, EDR, UEBA, giúp doanh nghiệp.
Giá trị cốt lõi của NetGuardX:
Trong bối cảnh mối đe dọa hiện đại với các vectơ tấn công ngày càng tinh vi, thời gian phản ứng chậm trễ dẫn trực tiếp đến thiệt hại tài chính và danh tiếng đáng kể. Công nghệ SOAR đã phát triển từ cải tiến tùy chọn thành yêu cầu quan trọng cho các tổ chức duy trì chương trình an ninh mạng hiệu quả.
Liên hệ NetNam để trải nghiệm NetGuardX – dịch vụ dịch vụ giám sát an toàn an ninh mạng toàn diện 24/7 ứng dụng công nghệ SOAR theo chuẩn quốc tế cung cấp phản ứng sự cố tự động và quản lý mối đe dọa toàn diện cho môi trường doanh nghiệp. Các chuyên gia tư vấn bảo mật của NetNam sẵn sàng đánh giá yêu cầu và thiết kế giải pháp phù hợp với mục tiêu bảo mật của tổ chức.
Liên hệ NetNam: